زمانی که در صفحه جستجوی گوگل یا رسانه ها بر روی لینکی کلیک میکنیم، اگر مدت زمان نمایش صفحه از چند ثانیه بیشتر طول بکشه، معمولا صفحه رو میبندیم و در سایت‌های دیگه به دنبال موضوع مورد نظرمون میگردیم. این رفتار باعث شد که گوگل سرعت سایت رو به عنوان عاملی برای رتبه‌بندی سایت‌ها در نظر بگیره، تا در صفحه جستجو، لینک‌هایی رو نمایش بده که سرعت بارگذاری بالاتری دارن و تجربه بهتری رو برای کاربران ایجاد میکنن. این ویژگی گوگل باعث شد مدیران سایت‌ها هم برای افزایش فروش و کسب رتبه بهتر در نتایج جستجو، به دنبال بهبود سرعت سایتشون برن.
اما برای بهبود سرعت باید با مفهوم این ویژگی به خوبی آشنا بشیم، و بتونیم به این سوالات پاسخ بدیم، که چه عواملی میتونه روی سرعت سایت اثرگذار باشه؟ افزایش سرعت چقد در رتبه بندی گوگل موثره؟ و چه ابزارها و روش هایی میتونه به افزایش سرعت سایت‌مون کمک کنه؟ در ادامه مطلب پاسخ این سوالات رو بررسی میکنیم.
سرعت سایت یا زمان بارگذاری سایت؟
سرعت، اصطلاح عامیانه‌ای برای بیان زمان بارگذاری سایته. زمانی که شما روی یک لینک کلیک میکنین، مجموعه‌ای از فرآیندها در دنیای اینترنت اتفاق می‌افته تا صفحه سایت رو به شما نمایش بده. برای شروع این فرآیند با کلیک کردن روی لینک یک درخواست http به سمت سرور ارسال میشه. سرور با دریافت درخواست و انجام پردازش های لازم، اطلاعات رو به سمت مرورگر ارسال میکنه. با اولین رسیدن اولین بایت از فایل html مرورگر شروع به دانلود و نمایش اطلاعات میکنه، تا سرانجام صفحه سایت رو به کاربر نمایش میده. برای انجام این فرآیند از کلیک کردن کاربر تا نمایش صفحه ای که قابل استفاده باشه، مدت زمان کوتاهی صرف میشه که به اون زمان بارگذاری سایت میگن. این زمان اگر بیشتر از 5 ثانیه طول بکشه کاربر تجربه خوبی از سایت نداره.
این زمان به دو قسمت تقسیم میشه اولین بازه زمانی با کلیک و در خواست http از سوی کاربر شروع شده و تا زمانی طول میکشه که اولین بایت از فایل html به مرورگر کاربر برسه، که به اون (TTFB (Time To First Byteمیگن. این زمان اگر کمتر از 200 میلی ثانیه باشه سرعت بالایی داره و اگر بیشتر از 500 میلی ثانیه طول بکشه سرعت سایت پایینه. کاربر در این لحظه صفحه سفیدی رو در مرورگر میبینه.
بازه زمانی دوم هم بعد از دریافت اولین بایت توسط مرورگر شروع میشه و تا زمانی که کاربر صفحه قابل استفاده رو ببینه طول میکشه، که به اون مدت زمان بارگذاری صفحه میگن. این زمان معمولا بیشتر از زمان TTFB هست و به عوامل مختلفی بستگی داره، اما اگر بیشتر از 3 ثانیه طول بکشه به کاربر تجربه خوبی نمیده.
بازه زمانی TTFB که اولین پاسخ سایت به کاربره از سه قسمت تشکیل میشه:
- زمان DNS Lookup (زمان تبدیل دامنه به IP توسط DNS)
- زمان لازم برای ارسال درخواست http
- زمان موردنیاز برای پردازش درخواست در سرور
- زمان لازم برای بازگشت پاسخ سرور به مرورگر
قسمت دوم بازه (زمان بارگذاری صفحه) هم به این عوامل بستگی داره:
- حجم فایل ها دریافتی توسط مرورگر
- زمان برای دریافت فایل های Java script و css از سایر دامنه ها که شامل زمان DNS Lookup هم میشه.
- سرعت اینترنت کاربر
- زمان لازم برای اجرای فایل ها توسط مرورگر و نمایش صفحه به کاربر
در نهایت مجموع این دو بازه زمانی هرچقد کوتاه‌تر باشه اصطلاحا میگن سرعت سایت بالاتره.
زمان‌بارگذاری چه تاثیری بر سئوی سایت داره؟
گوگل با توجه به واکنش کاربران به صفحات کند در سال 2010 اعلام کرد، سرعت یکی از فاکتورهای رتبه‌بندی سایت‌هاست. در سال 2018 هم با توجه به تمایل کاربران به وب‌گردی در موبایل، این الگوریتم رو برای رتبه‌بندی سایت‌ها در جستجوی موبایل هم درنظر گرفت.
طبق بررسی‌های انجام شده توسط گوگل، اگر سایتی بیشتر از چند ثانیه طول بکشه تا به کاربر نمایش داده بشه، کاربر صفحه رو میبنده و به سراغ سایت‌های رقیب میره. مخصوصا اگه سایت قبلا با سرعتی بیشتری بارگذاری میشده، کاربران همیشگی، انتظار سرعت پایین رو ندارن و ممکنه به عنوان یک تجربه بد، دیگه روی لینک سایت کلیک نکنن. پس پایین بودن سرعت سایت باعث افزایش نرخ پرش، کاهش مشتری و فروش سایت‌ها میشه، که این عوامل بر سئو و رتبه سایت در نتایج جستجو هم تاثیرگذارن.
اما براساس این گفته، آیا صفحاتی که در نتایج اول جستجو قرار میگیرن باید بر سر میلی‌ثانیه‌ها باهم رقابت کنن؟ خیر، گوگل این فاکتور رو برای بهبود تجربه کاربر در نظر گرفته و بین سایت‌هایی که محتوای با کیفیت و متناسب با نیاز کاربر ارائه میدن، صفحه‌ای رو در رتبه بالاتر قرار میده که سرعت بالاتری داشته باشه. اما هنوز مهم‌ترین ویژگی برای رسیدن به رتبه های اول گوگل ارائه اطلاعات کاربردی و مفید به کاربرانه.
با چه روشی سرعت سایت رو اندازه گیری کنیم؟
ابزارهای آنلاینی برای بررسی سرعت سایت وجود دارن. با وارد کردن url سایت در این ابزارها میتونین سرعت سایت و عوامل اثرگذار رو با جزئیات کامل بررسی کنین. در بعضی از اون‌ها هم امکان استفاده از انواع مرورگر (Firefox،Chrome و...) یا انواع مختلف اتصال به اینترنت( کابل، باند پهن یا تلفن همراه) و یا انتخاب مکان‌های مختلف ایجاد شده. مدیر سایت میتونه بررسی کنه کاربران مختلف از سراسر دنیا با ابزارها و امکانات متفاوت، هنگام مراجعه به سایت چه سرعتی رو تجربه میکنن. در اینجا دوتا از پرکاربردترین این ابزارها رو بهتون معرفی میکنم:
چه عواملی برسرعت سایت اثر میذارن؟
با استفاده از ابزارهایی که در بالا گفتم، میشه جزئیات کاملی بدست آورد که چه قسمت‌هایی از سایت باعث کاهش سرعت شدن. اما در اینجا تعدادی از مهم‌ترین عواملی که روی سرعت سایت اثر میذارن رو بررسی میکنیم.
بهبود زمان پاسخگویی سرور:
مهم ترین عاملی که میتونه تمام تلاش های شما رو برای افزایش سرعت سایت به هدر بده استفاده از سرور های اشتراکی و ارزان قیمت است. با استفاده از این سرورها سایت برای ذخیره سازی اطلاعات یک فضای مشترک با میلیون ها سایت دیگه در اختیار داره که ممکنه هر درخواست کاربر در صف پاسخگویی، زمان زیادی را سپری کنه که باعث افزایش زمان بارگذاری سایت میشه. پس در اولین اقدام یک سرور اختصاصی و مناسب برای سایتتون تهیه کنین تا زمان پاسخگویی سرور به حداقل ممکن برسه.
بهینه‌سازی کدها:
هر سایت از کدهای مختلف CSS ، JavaScript و HTML تشکیل شده که برای بارگذاری هرکدوم زمان زیادی صرف میشه، برای بهینه‌سازی و کاهش حجم این فایل ها دو روش وجود داره.
روش اول کوتاه کردن خط کد ها (minify) که با حذف فاصله، کاما اضافی و نظراتی که برای فهم بهتر، توسط برنامه نویس به کدها اضافه شده انجام میشه. با حذف این موارد مقدارکمی از حجم کدها کم میشه.
روش دوم فشرده سازی کدهاست که توسط ابزار GZip انجام میشه. در این روش بدون دستکاری خط کد ها فایل ها قبل از ارسال به مرورگر در سرور فشرده سازی و بعد توسط مرورگر از حالت فشرده خارج میشن. در این روش حجم فایل های مربوط به کد، تا حد چشم گیری کاهش پیدا میکنه و یک روش مناسب برای کاهش زمان بارگذاری سایته.
کاهش حجم عکس‌ها:
اگه در سایت از عکس های با کیفیت بالا استفاده میکنین، مرورگر باید زمانی زیادی رو برای دانلود و بارگذاری عکس ها صرف کنه. همچنین استفاده از عکس برای بیان مطالبی که میشه به صورت متن در سایت قرار داد، یا وجود تعداد زیادی عکس در یک صفحه، زمان بارگذاری رو افزایش میده. برای حل این مشکل بهتره قبل از آپلود کردن عکس‌ها روی سایت با استفاده از ابزارهایی مثل فوتوشاپ سایز و حجم عکس رو به اندازه‌ای که لازمه کاهش بدین، و از عکس ها در صورت ضرورت و به تعداد کم در محتوای سایتتون استفاده کنین.
فعال کردن حافظه کش مرورگر:
مرورگرها قابلیت‌های زیادی برای ذخیره‌سازی اطلاعات دارن. با فعال کردن حافظه‌کش مرورگر زمانی که کاربری به سایت شما مراجعه میکنه مقداری از اطلاعات سایت شما بر روی مرورگر کاربر ذخیره میشه. در صورتی که کاربر دوباره به سایت مراجعه کنه، دیگه نیازی نیس برای نمایش صفحه تمام اطلاعات دوباره بارگذاری بشه. شما میتونین مدت زمان ذخیره‌سازی این اطلاعات رو هم مشخص کنین. اگه قرار نیس تغییر خاصی در سایت ایجاد بشه یکسال میتونه زمان مناسبی برای ذخیره‌سازی اطلاعات باشه.
سیستم مدیریت محتوا رو آپدیت کنید:
اگر برای مدیریت سایت از CMSها استفاده میکنین، حتما سیستم و افزونههای اون رو مرتب آپدیت کنید. به‌روز رسانی و استفاده از امکانات جدید این سیستم‌ها، باعث کاهش کدها و افزونه های اضافه و بهبود سرعت‌بارگذاری سایت میشه.
نکته آخر:
اگر تازه به فکر اندازه‌گیری و بهبود سرعت سایتتون افتادین، بهتره قبل از بررسی سرعت، ابتدا سیستم مدیریت محتوایی که استفاده میکنین رو آپدیت، و بعد برای افزایش سرعت سایت اقدام کنین. چون با انجام این مرحله بیشتر مشکلات سایتتون برطرف میشه. به طور مثال استفاده از نسخه های جدید PHP در این سیستم‌ها سرعت پردازش سرور رو بالا میبره، که تاثیر زیادی در کاهش زمان TTFB داره.
