ارز دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال نوعی ارز هست که وجود خارجی نداره و فقط به صورت مجازیه. این سیستم یک فضای امن ایجاد میکنه که پولمون رو در بستر اینترنت ذخیره کنیم، و بدون واسطه و با هویت ناشناس هر مبغلی رو به هر شخصی در سراسر دنیا انتقال بدیم.
دراینجا لازمه به یک نکته اشاره کنم که پول با ارز متفاوته. پول به سکه و اسکناس رایج یک کشور گفته میشه، ولی ارز به تعیین ارزش اسکناس، سکه، حواله و چک بانکی براساس پول‌های خارجی گفته میشه.
حالا برای اینکه با این ارزهای دیجیتالی که روز به روز استفاده از اون‌ها بیشتر میشه آشنا بشیم، در ادامه این مطلب نحوه کار کردن، ویژگی‌ها، انواع و دو قسمت پرکاربرد این ارزها رو بررسی می‌کنیم، تا بتونیم با اطمینان بیشتری به سراغ استفاده از ارزهای دیجیتال بریم.
ارز دیجیتال چطوری کار می کنه؟
این ارزها به ما امکان پرداخت امن و ذخیره پول از طریق اینترنت و بدون نیاز به حساب بانکی رو میدن. برای انتقال اون‌ها از تکنیک‌های رمزنگاری، الگوریتم‌های کامپیوتری و تئوری‌های ریاضی به طور ترکیبی استفاده شده، که نهایت امنیت رو برای کاربران ایجاد میکنه. این ارزهای رمزنگاری شده از یک پایگاه‌داده توزیع شده به نام بلاک‌چِین (Block Chain) استفاده میکنن. کاربر برای هرنوع ارزی که میخواد بخره به یک Wallet (کیف پول) مخصوص همون ارز نیاز داره. کیف پول در قالب یک برنامه‌ست که روی کامپیوتر یا گوشی نصب میشه و فقط خود کاربر بهش دسترسی داره. اگه کسی کیف پولش رو گم کنه، ارزهای اون راکد میشن و کسی نمیتونه ازشون استفاده کنه. هر کاربر کد مخصوص به خودش رو داره که از طریق همون انتقال رو انجام میده و اطلاعات هویتی فرد محفوظ میمونه. بعضی از کیف پول‌ها برای انجام تراکنش کارمزد میگیرن. در بعضی موارد مقدارش رو خود کاربر مشخص میکنه، که هرچی بیشتر باشه تراکنش با سرعت بیشتری انجام میشه.
بلاک چین (Block Chain) چیه؟
زمانی که برای افتتاح حساب به بانک مراجعه می‌کنیم، اطلاعات ما در پایگاه داده بانک ثبت میشه. بلاک چین هم تقریبا به همین صورت عمل میکنه. یک پایگاه داده توزیع شده هست، که اطلاعاتش رو داخل کامپیوتر کاربران ذخیره میکنه ولی هیچ مرکز کنترلی نداره. همه کاربران یه کپی برابر با اصل اطلاعات رو دارن و هیچکس قادر به تغییر دادن اون نیست. هر تراکنشی که انجام میشه، اطلاعات کلی اون به کامپیوتر هر کاربر ارسال و داخل بلاک ذخیره میشه. هر بلاک شامل تعدادی تراکنش هست. برای بررسی درستی اطلاعاتی که وارد شده، از یک امضای دیجیتالی که الگوریتم هش (hash) در ریاضی هست استفاده میشه. بلاک‌ها با استفاده از این الگوریتم به صورت یک زنجیره (chain) به هم متصل میشن، یعنی در هش کردن هر بلاکی کد هش بلاک قبلی هم استفاده میشه و امنیت اطلاعات ذخیره شده تامین میشه که در قسمت بعدی درباره چگونگی محاسبه کد هش که این زنجیره رو ایجاد میکنه توضیح میدم.
ماین کردن و پول در آوردن؟!
همونطور که گفتم برای رمزنگاری بلاک و تایید درستی اطلاعاتی که ذخیره شده، از الگوریتم هش استفاده میشه. اساس کار این الگوریتم اینه که، فایل رو دریافت میکنه و یک کد با طول مشخص به ما میده. در ذخیره سازی بلاک‌ها هم هر بلاک به عنوان یک فایل هست و زمانی که کامل شد، بلاک چین از کاربرانش میخواد اطلاعات بلاک رو با کد هش بلاک قبلی و یک عدد رندوم جمع کنن و هش بگیرن. مقداری که بدست میاد باید از مقداری که بلاک چین به کاربران تحت عنوان difficulty میده کوچک‌تر باشه. در این بین کاربر باید اعداد مختلف رو امتحان کنه تا رندوم مورد نظر بدست بیاد. هرکاربری که سریع تر عدد رو پیدا کرد، اعلام میکنه و بقیه امتحان میکنن، اگه جواب هش از difficulty کمتر بود، یعنی اطلاعات در سیستم کاربران درست ذخیره شده، اگر اشتباه بود کپی درستش رو از بقیه دریافت و ذخیره میکنه. در این روش چون کد هش بلاک قبلی هم در بلاک جدید محاسبه میشه، بعدا کسی نمیتونه بلاکی رو دستکاری کنه چون کد هش تمام صفحات بهم میریزه. مقدار difficulty هم براساس تعداد نفراتی که هش رو محاسبه میکنن مشخص میشه. هرچه تعداد بیشتر باشه مقدار کوچک‌تری میده تا سخت‌تر پیدا بشه.
بعضی ارزها مثل بیت کوین به نفری که عدد درست رو پیدا کرده، مقداری پول میده. به پیدا کردن این عدد و گرفتن پول که کار سختی هم هست، عملیات ماینینگ میگن. افرادی که ماینر هستن، معمولا از کامپیوترهایی با قدرت CPU بالا استفاده میکنن. چون باید محاسبات زیادی رو با سرعت بالا انجام بده تا به عدد مورد نظر برسه، و یک نفر به تنهایی قادر به انجامش نیست. به همین دلیل یک سری شرکت ها به عنوان واسط، کاربران رو از سراسر دنیا بکار میگیرن و پردازش رو بین اون‌ها تقسیم میکنن. چون سرعت پردازش اهمیت زیادی داره در اکثر مواقع از GPU (حافظه گرافیک) که سرعتش بالاتر از CPU هست، استفاده میکنن. درآمدی که از این کار بدست میاد براساس قدرت پردازش بین کاربران تقسیم میشه.
ویژگی‌های ارز دیجیتال:
- غیر قابل برگشت: تراکنشی که انجام شده و پول منتقل شده قابل برگشت نیست. حتی اگر گیرنده بخواد پول شما رو برگردونه باید یک تراکنش جدید انجام بشه.
- هویت ناشناس: افراد برای استفاده از کیف پول یک کلید خصوصی دارن و یک شناسه حساب که از اون برای انجام تراکنش استفاده میکنن. در این صورت فرستنده و گیرنده از هویت همدیگه اطلاعی ندارن.
- سریع و جهانی: در این سیستم تراکنش در چند دقیقه تایید میشه و به سرعت میتونیم هر میزان پولی رو به حساب شخصی از هر جای دنیا منتقل کرد.
- امنیت: مهم‌ترین نکته در این پول‌ها امنیتش هس که هک کردن اون غیر ممکنه، مگر اینکه خودتون رمز کیف پولتون رو در اختیار فردی قرار بدین.
-
رایگان: نصب این کیف پول‌ها و استفاده از اون‌ها کاملا رایگانه و به جز اندک کارمزدی که سایت‌های ارائه دهنده کیف پول‌ها میگیرن، هزینه دیگه‌ای نداره.
انواع ارز دیجیتال:
انواع مختلفی از این ارزها وجود داره که به طور مختصر چند موردش رو بررسی می‌کنیم:
- بیت کوین Bitcoin: اولین ارز رمزنگاری شده بود که در سال 2009 به وجود اومد، و به سرعت تونست به عنوان محبوب‌ترین ارز اینترنتی شناخته بشه.
- اتریوم Ethereum: دومین ارز محبوب اینترنتی هست که در سال 2015 ایجاد شد. درسال 2016 هم مورد حملات هک شدید قرار گرفت که باعث کاهش ارزشش شد، ولی مجددا تونست جایگاه خودش رو به سرعت پیدا کنه.
- ریپل Riple: شباهت زیادی به بیت کوین داره و مکمل اون هست. شبکه اون به گونه‌ای هست که امکان انتقال هر پول دیجیتالی از جمله بیت کوین رو به کاربران میده.
- لایت کوین Litecoin: شباهت زیادی به بیت کوین داره و با خلاقیت زیادی که داشت تونست جایگاه خودش رو به سرعت پیدا کنه.
- زدکش Zcash: در بیت کوین با داشتن آدرس شخصی یه نفر میشه تمام مبلغ تراکنش‌ها رو دنبال کنیم اما در زدکش تمامی تراکنش‌ها مخفی و رمزنگاری شده.
- مونرو Monero: شاید موفق‌ترین ارز در آینده باشه. از سال 2016 که فروشگاه‌های بزرگ اونو به عنوان یک واحد پول درنظر گرفتن، طرفداران بیشتری پیدا کرد.
اگه قصد سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتالی رو دارین سعی کنید به طور کامل با انواع مختلف اون آشنا بشین و سهم بازار هر کدوم رو مقایسه کنید. همچنین با مطالعه وبلاگ‌ها و مطالب بروز درباره این ارزها مناسب‌ترین ارز رو انتخاب کنین. برای خرید و فروش ارزهای دیجیتالی به ریال، سایت‌های ایرانی متعددی به وجود اومده که با سرچ در گوگل میتونین بهشون دسترسی پیدا کنین.
